Η μεγάλη κινέζικη σκιά 1

Κυριακή 1 Νοέμβρη. Αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε τεχνολογικό βολονταρισμό του κεφάλαιου για την πιο συστηματική εκμετάλλευση των πάντων δεν είναι καινούργιο στον πυρήνα του. Αλλάζει φυσικά μορφές μέσα στην εξέλιξη της «τεχνολογικής προόδου». Όμως υπάρχει κι ένας ακόμα παράγοντας που επιβάλει την βίαιη επιτάχυνση της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, εξηγώντας έτσι το γιατί η «αντιμετώπιση του κορονοϊού» προβάλεται πια σαν σχεδόν αποκλειστικά «δυτικό» πρόβλημα. Κι αυτός ο παράγοντας είναι η όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού, διακρατικού ανταγωνισμού.

Στο cyborg νο 18 (του περασμένου Ιούνη) θα μπορούσε κάποιος να διαβάσει σε ένα κείμενο του Harry Tuttle με τίτλο the shape of things to come, κι αυτά (μεταφέρουμε αποσπάσματα):

… Πριν ένα χρόνο – ενώ ο ιός λάθρα επωαζόταν στα σπλάχνα κάποιου εξωτικού ζώου ή σε κάποιο μυστικό εργαστήριο ή στο γραφείο κάποιου διαβολικού δισεκατομμυριούχου κι ενώ τα υγειονομικά πραξικοπήματα δεν ήταν παρά φευγαλέες εμπνεύσεις στους εγκεφάλους φιλότιμων γραφειοκρατών – μια αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία με αντικείμενο την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και το πώς αυτή μπορεί «να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις εθνικής ασφάλειας και άμυνας των ΗΠΑ» εξέτασε αναλυτικά τις «δομικές» αλλαγές που πρέπει να συντελεστούν στην αμερικανική κοινωνία και οικονομία ώστε να εξασφαλιστεί η τεχνολογική ανωτερότητα έναντι της Κίνας, σύμφωνα με ένα έγγραφο 120 σελίδων που είδε το φως της δημοσιότητας με βάση τον αμερικανικό νόμο περί ελευθερίας της πληροφόρησης. Σύμφωνα με το έγγραφο, οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από την Κίνα, αν δεν έχουν ήδη ξεπεραστεί κατά πολύ, στους τομείς που σχετίζονται με τις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, ιδιαίτερα στο πεδίο της μαζικής παρακολούθησης. Πρόκειται για μια προσέγγιση που συμπληρώνει την επίσημη αμερικανική γραμμή ότι οι κρατικές επενδύσεις της Κίνας στην τεχνολογία και οι εξαγωγές προηγμένων κινεζικών συστημάτων παρακολούθησης, αποτελούν «μείζονα απειλή για τον αμερικανικό τρόπο ζωής».

Έχει σημασία ότι πολλές από τις προτάσεις της υπηρεσίας για μια «δομική αναδιάρθρωση» στις ΗΠΑ, έτσι όπως παρουσιάζονται στο ντοκουμέντο, προωθούνται τώρα κι εφαρμόζονται ως μέρος της κρατικής απάντησης στην «πανδημία». Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από τα στελέχη αυτής της υπηρεσίας έχουν καταλάβει τώρα θέσεις στα κλιμάκια εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύουν την αμερικανική κυβέρνηση και κατευθύνουν την πολιτική για «επανεκκίνηση της οικονομίας» και για εφαρμογή των πιο εξελιγμένων τεχνολογιών στον «πόλεμο ενάντια στον κορονοϊό».

Η μελέτη έχει συνταχτεί από μία σχετικά νέα κι άγνωστη υπηρεσία με το όνομα Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας για την Τεχνητή Νοημοσύνη (National Security Commission on Artificial Intelligence – NSCAI). Η υπηρεσία αυτή φτιάχτηκε το 2018 με βάση τον νόμο για την άμυνα (2018 National Defense Authorization Act – είναι ο ετήσιος νόμος που διέπει το υπουργείο άμυνας) και ο επίσημος στόχος της είναι «η ανάλυση των μεθόδων και των μέσων που απαιτούνται για την ανάπτυξη της τεχνολογίας Τεχνητής Νοημοσύνης, της μηχανικής μάθησης (machine learning) και των σχετικών τεχνολογιών ώστε να ανταποκριθούν διεξοδικά στις απαιτήσεις εθνικής ασφάλειας και άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών». Η NSCAI παίζει έναν κομβικό ρόλο στην κρατική πολιτική στο πεδίο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία περιγράφεται από την υπηρεσία ως «μία επανάσταση που χαρακτηρίζεται από ασυνεχή τεχνολογική ανάπτυξη σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα big data, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών πέμπτης γενιάς (5G), η νανοτεχνολογία, η βιοτεχνολογία, η ρομποτική, το Internet of Things και οι κβαντικοί υπολογιστές».

Το έγγραφο της NSCAI που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα είναι μία παρουσίαση με ημερομηνία Μάιος 2019 και τίτλο «Επισκόπηση του Κινεζικού Τεχνολογικού Τοπίου»…

… Στην «επισκόπηση του κινεζικού τεχνολογικού τοπίου», η NSCAI υποστηρίζει ότι ενώ οι ΗΠΑ εξακολουθούν να προηγούνται στο στάδιο της «δημιουργίας» της Τεχνητής Νοημοσύνης και των σχετικών τεχνολογιών, υποσκελίζονται από την Κίνα στο στάδιο της «υιοθέτησης» εξαιτίας «δομικών παραγόντων»… Βασικός μεταξύ των «δομικών παραγόντων» που προκαλούν προβλήματα, σύμφωνα με την επισκόπηση, είναι τα «legacy systems» (τα παραδοσιακά συστήματα ή κληρονομημένα· η παρακαταθήκη διαδικασιών και ρυθμίσεων που έχουν διαμορφωθεί και ισχυροποιηθεί ιστορικά) που είναι πιο εκτεταμένα κι ισχυρά στις ΗΠΑ απ’ ότι στην Κίνα. Σύμφωνα με την NSCAI, παραδείγματα τέτοιων legacy systems είναι το χρηματοοικονομικό σύστημα που εξακολουθεί να στηρίζεται στα μετρητά και τις κάρτες, η ατομική ιδιοκτησία των οχημάτων, ακόμη και η λήψη ιατρικής φροντίδας από άνθρωπο γιατρό. Το επιχείρημα είναι ότι ενώ αυτά τα legacy systems στις ΗΠΑ είναι «αρκετά καλά», τα πολλά «αρκετά καλά» συστήματα εν τέλει «εμποδίζουν την υιοθέτηση νέων πραγμάτων» και ειδικά των συστημάτων που κατευθύνονται από Τεχνητή Νοημοσύνη…

… Το επόμενο πεδίο στο οποίο αναφέρεται η επισκόπηση είναι αυτό της παροχής υγείας, προτείνοντας την εφαρμογή ενός συστήματος που γίνεται όλο και περισσότερο εφικτό σήμερα εξαιτίας της πανδημίας. Εξετάζοντας την χρήση της AI στις υπηρεσίες υγείας (σχεδόν ένα χρόνο πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση), υποστηρίζει ότι «η Κίνα έχει θέσει τους όρους για να ηγηθεί σε αυτό τον τομέα» και αυτό «μπορεί να της επιτρέψει να εξάγει μαζικά την τεχνολογία της και να καθορίσει τους διεθνείς κανόνες». Ένας λόγος που συμβαίνει αυτό είναι επειδή «η Κίνα έχει αναλογικά λίγους γιατρούς για τον πληθυσμό της», επομένως η στροφή στις ψηφιακές υπηρεσίες υγείας είναι αναπόφευκτη, ενώ ταυτόχρονα στις ΗΠΑ η επιδίωξη να υπάρχουν αρκετοί γιατροί ώστε να στηρίζεται η δυνατότητα της επίσκεψης στο ιατρείο, είναι άλλο ένα legacy system που παρεμποδίζει την καινοτομία. Ένας δεύτερος λόγος είναι οι ρυθμιστικοί κανονισμοί, όπως η «συμμόρφωση με τους ασφαλιστικούς και υγειονομικούς νόμους και η έγκριση από τον οργανισμό φαρμάκων», που θέτουν εμπόδια στις ΗΠΑ, ενώ κάτι ανάλογο δεν περιορίζει τις κινεζικές αρχές.

Το ανησυχητικό, σύμφωνα με την NSCAI, είναι ότι «η δυνητική συμβολή των τεράστιων βάσεων δεδομένων που ελέγχονται από το κράτος είναι ακόμη πιο καθοριστική στον τομέα της βιολογίας και της παροχής υγείας» και θεωρεί σχεδόν σίγουρο ότι «η κινεζική κυβέρνηση θα επιβάλλει να καταγραφεί και να αποθηκευτεί σε κυβερνητικές βάσεις δεδομένων το DNA κάθε πολίτη, κάτι που είναι σχεδόν αδιανόητο να συμβεί σε μέρη με μεγάλη ευαισθησία για τα προσωπικά δεδομένα όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη»…

(Μπορείτε να συσχετίζετε αυτές τις τελευταίες φράσεις με όσα γράφαμε χτες…)

Τα «legacy systems» που εμποδίζουν την τεχνολογία των ηπα να φτάσει και να ξεπεράσει εκείνη της κίνας είναι αυτό που λέμε «ήθη και έθιμα»! Οι καθημερινές συνήθειες και οι απόψεις των υπηκόων των δυτικών καπιταλισμών (συνήθειες που διαμορφώθηκαν στην εξέλιξη του 20ου αιώνα) θεωρούνται φρένο στην καπιταλιστική ανάπτυξη, απειλώντας την «δύση» με οριστική ήττα απ’ την «ανατολή». Δεν πρόκειται για “σύγκρουση πολιτισμών”, αυτά είναι για τους αφελείς. Πρόκειται για σύγκρουση ανάμεσα σε διαφορετικούς βαθμούς ενσωμάτωσης της κυβερνητικής σαν τεχνικής της εξουσίας…

Το ότι κηρύσσεται πια η γενική κοινωνική «εμπειροτεχνία» της καθημερινής ζωής σαν όριο, σαν εμπόδιο στη (δυτική) καπιταλιστική συσσώρευση και στην 4η βιομηχανική επανάσταση και όχι η ειδική εργατική εμπειροτεχνία όπως στις αρχές του 20ου αιώνα, στην 2η, (αυτή που αντιμετώπισε με επιτυχία ο Ταίηλορ…) είναι μια σημαντική εξέλιξη που θα πρέπει να αναλύσουμε στο κοντινό μέλλον.