Άσκοπες μετακινήσεις (4)

Κυριακή 7 Μάρτη. Τι έχουμε λοιπόν; Έχουμε το βίαιο σπρώξιμο συμπεριφορών και πρακτικών από τον urban «αναλογικό» χώρο στις ψηφιακές προσομοιώσεις τους. Στις νέου τύπου μηχανές! Αυτό θα ήταν ιδεώδες για τον Taylor και την «φιλοσοφία» του, αν μπορούσε πριν έναν αιώνα να το φανταστεί…

Ποιο είναι το όφελος απ’ αυτό το σπρώξιμο, και για ποιούς; Το όφελος είναι η εξουδετέρωση των «νεκρών (δηλαδή μη παραγωγικών ή καταναλωτικών) χρόνων» λόγω μετακίνησης σε συνθήκες «ώριμων» (δηλαδή: πολυάνθρωπων) urban συγκεντρώσεων. Είτε η μετακίνηση αφορά την παραγωγή (: εργασία), είτε την κατανάλωση, συμπεριλαμβανόμενης της διασκέδασης, της εκπαίδευσης, της υγείας…

Έχουμε ταυτόχρονα την γενικευμένη μηχανική (: ψηφιακή) μεσολάβηση όσο το δυνατόν περισσότερων διαδικασιών, καθημερινών πρακτικών· και την εντατικοποίησή τους. Έχουμε την «τεχνική ορθολογικοποίηση» των συμπεριφορών απ’ τις οποίες αφαιρέθηκε ο «χαμένος χρόνος» τους, θεωρούμενος σαν χρόνος «υγιειονομικά επικίνδυνος»… Όχι επειδή είναι πράγματι τέτοιος, αλλά επειδή «υγεία» είναι πια ένας άλλος τρόπος να ονομαστεί η εν-σωμάτωση του μηχανικού (: ψηφιακού) «ορθολογισμού», η εν-σωμάτωση δηλαδή της σχέσης ενέργεια – έργο – απόδοση με βάση τις προδιαγραφές (απόδοση, προς κοινωνικό όφελος, ήταν και το βασικότερο επιχείρημα του Taylor). Έχουμε επίσης την τυποποίηση – μέσω – της – ψηφιακής – μεσολάβησης: τα big, very big data… Έχουμε, τέλος, ένα μεγάλο άλμα στην ανακατασκευή του δημόσιου χώρου / χρόνου: εμφανίζεται σαν αναπαράσταση της αναπαράστασης στις οθόνες, εξατομικευμένος και αδιαφοροποίητος.

Ανακατασκευάζοντας τα περιβάλλοντα ανακατασκευάζονται και οι συμπεριφορές: το ξέρουν και το φωνάζουν οι μπηχεβιοριστές, που είναι βασικοί σύμβουλοι της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας! Μέσω των πραξικοπημάτων, μέσω των καθολικών απαγορεύσεων και μέσω της τυποποίησης των «σκόπιμων μετακινήσεων» έγινε ακαριαία (και καθόλου μαγικά) μια σύντομη (αν και καθόλου οριστική ακόμα) έκλειψη των πόλεων – όπως αυτές διαμορφώθηκαν ως το τέλος του 20ο αιώνα. Οι υπήκοοι δέχτηκαν με πολιτική ταπεινότητα ότι πράγματι «σκόπιμο» είναι να μετακινείται κάποιος μόνο για να δουλέψει, να ψωνίσει αυτά που ακόμα δεν είναι εφικτό (ή δεν μπορεί, για πολιτιστικούς λόγους) να παραγγείλει ηλεκτρονικά, να ξεμουδιάσει (: άσκηση…), να πάει σε γιατρό ή φαρμακείο, να στηρίξει κάποιον άρρωστο συγγενή, ή να βγάλει για χέσιμο το pet του. Αυτή η σύντομη λίστα είναι τα “απολύτως απαραίτητα” της παρουσίας του στην πόλη, υπό την προϋπόθεση πως όλα τα υπόλοιπα μπορούν να γίνουν ψηφιακά / ηλεκτρονικά. Αντίστροφα, ό,τι είναι εφικτό να μεσολαβηθεί απ’ τις πληροφορικές μηχανές είναι άσκοπο (ακόμα χειρότερο: κοινωνικά ανεύθυνο έως επικίνδυνο) να γίνεται με άλλους τρόπους… Με απλά λόγια: είναι άχρηστο από της καπιταλιστική άποψη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Από τις πόλεις, τις πόλεις της 2ης βιομηχανικής επανάστασης, έτσι όπως τις αντιμετώπισαν οι καταστασιακοί (αλλά και κάθε είδους ρέμπελοι, ερωτευμένοι, χαμένοι) μοιάζει πως δεν μένει σχεδόν τίποτα· σίγουρα όχι σε συνθήκες υγιεινιστικής τρομοκρατίας… Υπάρχει, τότε, κάποιο άλλο είδος πόλεων που να ταιριάζει στις προδιαγραφές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης;

Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Να μια ακόμα: το δυστοπικό L.A. στο Βlade Runner του Ridley Scott είναι το πιθανό υπόλοιπο ενός μετασχηματισμού του «αστικού τοπίου» που είναι πια περισσότερο πιθανός παρά fiction και που (αυτονόητο) δεν θα χωράει τους πάντες και για υγιειονομικούς λόγους; Για να το πούμε διαφορετικά: χωρίς πραγματικές αστικές τάξεις εδώ και δεκαετίες τι μπορεί να είναι το «άστυ»;

Εν τω μεταξύ το μαγαζί του Schwab διάλεξε να διαφημίσει την εκκένωση / εγκατάλειψη της ιστορικής βιομηχανικής πόλης ως βελτίωσή της δείχνοντάς την από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία: από ψηλά, από πάνω. Πέρα απ’ τις προθέσεις όσων την διάλεξαν (και με δεδομένο ότι υπάρχουν άπειρες φωτογραφίες άδειων δρόμων και νεκρών πόλεων λόγω υγιεινιστικής τρομοκρατίας) αυτό το “απολαμβάνουμε την εγκατάλειψη από τα πάνω” θα μπορούσε απλά να υποδηλώνει το υπερ-οπτικό / παν-οπτικό της εξουσίας…

Δεν θα έπρεπε να περιμένει κανείς κάτι άλλο από τέτοια καθάρματα.